De Way Too Much-studie onder­zoekt de ver­keersvei­ligheid van fiet­sers in Brus­sel op basis van hun risi­cop­er­cep­tie, en gaat na welke impact een oplei­d­ing heeft op hun onvei­lighei­ds­gevoel. Dat wordt vooral veroorza­akt door de ver­keers­druk­te, het gebrek aan respect voor voor­rang, fiet­sen in gemengd ver­keer en onduidelijke ver­keerssi­t­u­aties: geen mark­er­ing, beweg­wi­jz­er­ing of fietspaden. 

Voor de enquête wer­den 210 deel­ne­mers — met en zon­der ervar­ing — in een eerste fase ondervraagd over 16 sit­u­aties die alge­meen als gevaar­lijk wor­den beschouwd. Nadi­en kre­gen de deel­ne­mers een the­o­retis­che en prak­tis­che oplei­d­ing van Pro Velo om veilig in Brus­sel te fiet­sen en meer zelfvertrouwen te kri­j­gen in het ver­keer. Zes weken na de oplei­d­ing wer­den 85 van hen opnieuw ondervraagd om de impact van de oplei­d­ing op hun per­cep­tie van gevaar en stress in het ver­keer te evalueren. 

De vijf gevaar­lijk­ste sit­u­aties vol­gens de deel­ne­mers

Uit de studie blijkt dat fiet­sers, ongeacht hun ervar­ing, dezelfde sit­u­aties erg gevaar­lijk vinden: 

• Links afs­laan op een groot kruispunt 
• Auto’s links inhalen die voor een ver­keer­slicht stilstaan 
• Een helling afri­j­den op wegen met tramsporen 
• In een straat met beperkt een­richt­ingsver­keer rijden 
• Een weg opri­j­den zon­der fietspad wan­neer het fietspad plots ophoudt 

Oplei­d­ing en prak­tijkoe­fenin­gen voor meer zelfvertrouwen en min­der stress

Vóór de oplei­d­ing was 76% van de deel­ne­mers (83% van de begin­ners) van mening dat fiet­sen in Brus­sel gevaar­lijk is, en 67% (77% van de begin­ners) vond het een stressvolle ervar­ing. Via een the­o­retis­che en prak­tis­che oplei­d­ing leer­den de deel­ne­mers o.a.:

• wat de beste plaats is om in te nemen op de weg 
• een geschik­te fiet­sroute te kiezen 
• over ver­keers­bor­den en voorrangsregels 
• risi­co­volle wegsi­t­u­aties voor fiet­sers herkennen 

De studie toont aan dat de oplei­d­ing een zeer posi­tief effect heeft. De angst en stress nemen met de helft af bij begin­nende fiet­sers, en zes keer zoveel begin­nende fiet­sers vin­den het zelfs leuk om in Brus­sel te fiet­sen. Ook bij de meer ervaren fiet­sers is het effect merk­baar: slechts 40% van hen vin­dt na de oplei­d­ing dat fiet­sen in Brus­sel ​“niet gemakke­lijk” is, tegen­over 66% vóór de oplei­d­ing. En miss­chien nog belan­grijk­er: maar lief­st 65% van de begin­nende fiet­sers geeft aan dat ze na de oplei­d­ing veel vak­er op de fiets sprin­gen. Deze vertrouwens­boost geeft dus ook de modal shift een duwt­je in de goede richt­ing. Meer oplei­d­ing zorgt dus voor meer fiet­sers met min­der angst om ook effec­tief op de fiets te springen. 

Meer mensen op de fiets kri­j­gen met De Fietsschool

De resul­tat­en van de Way Too Much-studie onder­s­te­unen onze oproep naar ste­den en gemeen­ten om te bli­jven investeren in fiet­s­lessen en coach­ing voor vol­wasse­nen. Ze zijn de effi­ciëntste manier om het vertrouwen van fiet­sers te boost­en en hun onvei­lighei­ds­gevoel onder­weg te ver­min­deren. Én ze zijn de kort­ste weg naar een even­wichtigere modal shift. De Fietss­chool is dé part­ner van lokale over­he­den en biedt deel­ne­mers een totaal­pakket van prak­tis­che en the­o­retis­che oplei­d­ing, coach­ing rond fiets­bez­it en com­mu­ni­ty build­ing. Onder andere Meche­len, Putte, Aarschot, Genk en Leu­ven hebben hun eigen Fietss­chool waar ieder jaar hon­der­den vol­wasse­nen leren fiet­sen. Ze her­win­nen er niet alleen een stuk­je vri­jheid, maar voe­len zich ook gezonder.

Meer dan alleen opleiding

Op basis van de Way too much-studie zijn er nog belan­grijke instru­menten die (lokale) belei­ds­mak­ers moeten inzetten om de sit­u­atie op de weg te ver­beteren voor actieve weggebruikers:

• Sen­si­bilis­er­ingscam­pagnes over de voor­rangsregels voor fiet­sers om wed­erz­i­jds respect en aangepast gedrag aan te moedigen.
• Fiet­sroutes zon­der druk of snel autover­keer in de kijk­er zetten, waar­door fiet­sers stressvolle sit­u­aties kun­nen vermijden.
• Degelijke infra­struc­tu­ur, zek­er op grote kruis­pun­ten, om zow­el begin­nende als ervaren fiet­sers geen angst hebben om op de fiets te springen.
• De auto­druk beperken en fiet­sers en voet­gangers voor­rang geven vol­gens het STOP-principe (eerst Stap­pers, Trap­pers, Open­baar ver­vo­er en pas als laat­ste Privé-auto’s en moto’s)
• Snel­hei­dsver­schillen tussen wegge­bruik­ers ver­min­deren voor veilig, gemengd ver­keer op plaat­sen waar het niet mogelijk is om fietspaden aan te leggen.