Onderzoek bij Mobiel 21 voor meer inzicht en impact
Meten is weten. Ook als het over mobiliteit gaat. Vier collega’s geven hier hun kijk op de unieke onderzoeksaanpak van Mobiel 21. Ze vertellen met wie ze samenwerken, waarom burgerwetenschap zo belangrijk is en welke voorbeelden ze graag delen met de buitenwereld. Wil jij onderzoek doen naar mobiliteitsthema’s? Dan staan we ook voor jou klaar.
Voor wie voert Mobiel 21 eigenlijk onderzoek uit?
Sam Delespaul, Onderzoeker bij Mobiel 21: We doen al jaren onderzoek naar uiteenlopende thema’s. Van fietsgedrag tot mobiliteitsarmoede. Soms komen die onderzoeken voort uit een concrete vraag van een gemeente, provincie of Vlaamse administratie. Soms zijn ze onderdeel van een Europees project. En soms zetten we zelf een onderzoek op de agenda, omdat we zien dat er iets leeft in de samenleving of herhaaldelijk dezelfde bezorgdheid horen bij burgers, beleidsmakers, bedrijven of partners. Dan stellen we ons de vraag: Kunnen we dit objectiveren? Kunnen we een onderbouwd antwoord vinden? Ik denk bijvoorbeeld aan een recente bevraging over lokale, vaak polariserende mobiliteitsmaatregelen, die we op eigen initiatief uitvoerden in aanloop naar de lokale verkiezingen van 2024.
Hoe komt zo’n onderzoeksproject vervolgens van de grond?
Sam: Soms start een project met een opdrachtgever die een duidelijke vraag heeft, en werken we samen een aanpak uit. In andere gevallen nemen wij het voortouw: We identificeren een uitdaging of problematiek, brengen betrokkenen samen, werken een onderzoeksopzet uit en kiezen gepaste onderzoeksmethodes.
Eva De Vrij, Projectleider Burgerparticipatie & Mobiliteitsarmoede: Bij Mobiel 21 vertrekken we voor ons onderzoek altijd vanuit de mens. Want mobiliteitssystemen en openbare ruimte horen ten dienste te staan van de burger. Daarom betrekken we die burger in ons onderzoek. En proberen we steeds bruggen te bouwen tussen wat mensen ervaren op straat en wat er beslist wordt aan de beleidstafel.
Welke onderzoeksmethodes gebruiken jullie?
Sam: We werken met een breed scala aan kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden. Denk aan interviews, focusgroepen, participatieve verkeerstellingen, online en offline enquêtes, en zelfs customer journey mapping, een methode die oorspronkelijk uit marketing- en productontwikkelingsonderzoek komt.
Eva: We passen onze methodes telkens aan de doelgroep en context aan. In Gent analyseerden we het vervoer op maat via interviews, enquêtes, focusgroepen en gebruikersdata. Voor ons onderzoek naar het onveiligheidsgevoel van fietsende mama’s in Leuven gebruikten we customer journey mapping, om te begrijpen hoe moeders hun dagelijkse fietsroutes ervaren. In het project VeloCircular werken we samen met een universiteit aan een complex keuze-experiment over circulaire fietsonderdelen.
Sturen jullie burgers ook zelf op onderzoek uit?
Elke Franchois, Projectleider Citizen Science: Ja! Voor ons is de burger niet zomaar een studieobject, maar een expert. Met behulp van citizen science-tools zoals PING en Telraam laten we mensen, van volwassenen tot kleine kinderen, zelf data verzamelen over hun leefomgeving. Maar daar stopt het niet: we zorgen ervoor dat ze ook meedenken, analyseren, en mee aanbevelingen formuleren. Zo ontstaan inzichten die niet alleen wetenschappelijk onderbouwd zijn, maar ook gedragen worden door de gemeenschap. Dat levert niet alleen betere maatregelen op, maar ook meer begrip en draagvlak.
Wat maakt jullie aanpak uniek?
Elke: Onze aanpak is laagdrempelig. We schrikken er niet voor terug om op een speelplein, bij een buurtwerking of in een dienstencentrum te gaan praten met mensen die zelden in klassieke onderzoeken opduiken, bijvoorbeeld over hun gebruik van deelmobiliteit. Juist omdat we geen universiteit of studiebureau zijn, zetten mensen sneller de deur voor ons open.
Glenn Godin, Projectleider Schoolmobiliteit & Parkeerbeleid: Daarnaast zijn we goed in het maken van vertaalslagen: van academische modellen naar heldere beleidsaanbevelingen, en van ruwe data naar bevattelijke inzichten. Zo zorgden we ervoor dat een complex model over jobbereikbaarheid, ontwikkeld door Universiteit Antwerpen, ook begrijpelijk werd voor lokale besturen die ermee aan de slag moeten.
Wat gebeurt er na het onderzoek?
Sam: Onderzoek is geen eind-, maar een vertrekpunt. We leveren heldere rapporten op, en vertalen die ook naar publieksgerichte communicatie, concrete aanbevelingen en, waar mogelijk, actie. Zo kwam uit het onderzoek naar fietsende mama’s de actie “VIP’s op de fiets” voort, waarmee we het belang van veilige fietsroutes voor jonge gezinnen breed onder de aandacht brachten.
Glenn: Ook beleidsmakers en lokale besturen gaan natuurlijk met onze onderzoeksresultaten en -inzichten aan de slag, bijvoorbeeld om hun mobiliteitsbeleid bij te sturen of om schoolomgevingen veiliger te maken.
Tot slot: Hoe relevant is onderzoek in tijden van fake news en polarisatie?
Elke: Mensen zoeken houvast. Iedereen kan een mening hebben, maar veel mensen voelen ook dat buikgevoel niet altijd genoeg is. Ons onderzoek biedt een manier om gevoelens te objectiveren, met degelijke methodes en data van op het terrein.
Sam: Belangrijk voor onderzoekers is daarbij om transparant te zijn. Over de wetenschappelijk onderbouwde methodes die je gebruikt. Over de onafhankelijke manier waarop je data verzamelt, analyseert en interpreteert. We bekijken onze eigen onderzoeksresultaten ook kritisch, en staan altijd open voor feedback van externe experts. Zo kunnen we beleidsmakers en andere stakeholders betrouwbare adviezen geven, ook in tijden van ‘alternative facts’.
Ook onderzoek nodig? Wij voeren het uit.
Mobiel 21 is een sterke partner voor iedereen die een mobiliteitsvraag wil uitdiepen: van steden, gemeenten en provincies tot burgers, bedrijven en andere organisaties. We benaderen jouw vraag altijd mensgericht, voor meer inzicht en impact.
Vragen over de onderzoeksaanpak of -resultaten van Mobiel 21? Ook dan geven we je graag meer informatie.
Gerelateerde inzichten
Webinarreeks: Is de Vlaming klaar voor duurzame mobiliteit?
In een reeks van 4 webinars duiken we lekker diep in de resultaten van ons onderzoek dat bij 2.000 Vlamingen polste naar hun kijk op duurzame mobiliteit. Elke dinsdag in november nemen we een nieuw thema onder de loep. Inschrijven maar!
Eerste duurzaamheidsverslag voor Mobiel 21
Ons eerste duurzaamheidsverslag is een feit. Het vertrekpunt voor een onderbouwd duurzaamheidsbeleid dat we de komende jaren verder scherpstellen. De bestemming? Klimaatneutraliteit.
Gezonde & kindvriendelijke schoolomgevingen
We bouwen mee aan veilige en avontuurlijke publieke ruimte waarin kinderen en jongeren zich zelfstandig kunnen, willen én mogen verplaatsen. Naar school, vrienden, de sportclub, het park ... Naar overal! Autonome mobiliteit moet de norm zijn.