BE CYCLE: De fiets als mobiliteitsoplossing in asielcentra
In het Fedasil-project BE CYCLE werkt De Fietsschool samen met Groep Intro en HERW!N aan een duurzame aanpak voor fietsinitiatieven in Vlaamse en Brusselse asielcentra.
De fiets als oplossing voor vervoersarmoede
Voor bewoners van asielcentra is het niet altijd even gemakkelijk om te geraken waar ze willen geraken. Zonder auto of busabonnement is het bijvoorbeeld een hele opgave om werk te zoeken of een opleiding te volgen.
Dit gebrek aan verplaatsingsmogelijkheden zet een rem op integratie. Om komaf te maken met dit probleem van vervoersarmoede, komt de fiets in beeld als betaalbare en laagdrempelige mobiliteitsoplossing.
BE CYCLE: werken aan 'software' en 'hardware'
Om de fiets te promoten als mobiliteitsoplossing voor bewoners van asielcentra is er nu BE CYCLE.
Dit project, gefinancierd door Fedasil en ondersteund door De Fietsschool van Mobiel 21, werkt aan een duurzame aanpak voor fietsinitiatieven in Vlaamse en Brusselse asielcentra. Daarbij gaat het om meer dan fietslessen alleen.
BE CYCLE focust op twee dimensies die nodig zijn om de fiets een structurele plek te geven in asielcentra:
- De ‘software’ omvat fietslessen voor bewoners van asielcentra, maar ook activiteiten rond verkeersregels en verkeersveiligheid. Daarnaast behoren ook de uitbouw van een fietsuitleensysteem en van een enthousiast fietsteam van bewoners, opgeleide vrijwilligers en personeelsleden tot het softwarepakket van BE CYCLE.
- De ‘hardware’ omvat zowel het ter beschikking stellen van kwalitatieve (tweedehands)fietsen als de uitbouw van een fietsherstelatelier.
Als coördinator van het project is Mobiel 21 verantwoordelijk voor de ‘software’. Groep Intro staat in voor de 'hardware'. HERW!N, als koepel van sociaal circulaire organisaties, ondersteunt door aanbevelingen te formuleren en projectresultaten te verspreiden.
Vijf pilootprojecten
Concreet gaat BE CYCLE aan de slag in vijf asielcentra verspreid over Vlaanderen: Arendonk, Kapellen, Koksijde, Pelt en Wingene. In april van dit jaar kreeg het pilootproject in Arendonk alvast hoog bezoek: staatssecretaris voor asiel en migratie Nicole de Moor kwam langs om mee te fietsen!
Onderzoek toont ruimte voor groei
Naast de pilootprojecten vindt binnen BE CYCLE ook onderzoek plaats. Via een online bevraging en gesprekken in asielcentra brengt het project bestaande fietsinitiatieven in kaart, verzamelt het best practices en identificeert het concrete noden en opportuniteiten.
Uit BE CYCLE-onderzoek blijkt alvast dat de fiets nu al een belangrijke rol speelt in de mobiliteit van bewoners in asielcentra. Gemiddeld heeft 30% van de bewoners in de bevraagde centra een eigen fiets. 50% geeft aan wel eens te fietsen. En er is nog potentieel voor verdere groei. Zo geven 9 op 10 centra aan dat nog meer bewoners zouden fietsen als ze daar de kans toe krijgen (bv. via fietslessen of via steun bij de aankoop van een eigen fiets).
Tot slot zijn veel centra al volop bezig met fietsinitiatieven. Door een gebrek aan financiële middelen en personeel hebben ze het echter moelijk om deze initiatieven een structurele plek te geven binnen hun werking.
Ook ervaren asielcentra drempels bij het budgetteren van investeringen in fietsmobiliteit. Denk maar aan de aankoop van fietsen of herstelmateriaal. Met die drempels gaat BE CYCLE verder aan de slag.
Nog meer Fedasil-projecten
Ieder jaar financiert Fedasil specifieke projecten inzake de opvang van verzoekers van internationale bescherming en andere opvanggerechtigden.
BE CYCLE is een van de 24 goedgekeurde projecten in 2023 en het enige project binnen ‘Thema 4: Inzetten op een verhoging van de weerbaarheid en autonomie van de bewoners’.

Hannelore Depypere
Meer weten over BE CYCLE? Of wil je als vrijwilliger aan de slag om fietlessen in asielcentra te geven?
Gerelateerde inzichten
Fietsschool XS: Fietslessen voor kwetsbare kinderen
Vanaf 20 september biedt De Fietsschool gratis fietslessen aan voor lagereschoolkinderen in Leuven. In vier lessen leren kinderen die nog geen evenwicht kunnen houden op de fiets hoe ze zelfstandig moeten trappen. Zo genieten ze van meer bewegingsvrijheid.
Hoe maken we fietsen nog inclusiever?
Een nieuw rapport van Mobiel 21 brengt de diversiteit van fietsers in de Vlaamse centrumsteden in kaart. Het rapport biedt beleidsmakers inzichten en handvaten voor een inclusief en lokaal fietsbeleid.
Samen tegen vervoersarmoede
We maken komaf met vervoersarmoede. Want je kunnen verplaatsen is een basisrecht. Daarom geven we fietslessen aan volwassenen en doen we onderzoek. Iedereen moet kunnen geraken waar hij of zij moet zijn.