Hoe doorsteekjes alles aaneenschakelen voor fietsers en stappers
Met shortcuts en slimme doorsteekjes maak je het voor fietsers en voetgangers veel gemakkelijker en veiliger om zich door het stads- of dorpscentrum te verplaatsen. Met deze 3 tips weet je meteen hoe je dat aanpakt.
Een bruggetje, een doorgang door een kantorencomplex of winkelcentrum, een open paadje over privé-terrein... het zijn allemaal voorbeelden van slimme manieren om missing links weg te werken in het netwerk voor voetgangers en fietsers. Ze werken barrières weg, waardoor de routes voor actieve weggebruikers korter worden. Daardoor worden fietsen en wandelen weer vanzelfsprekend en aangenaam. Als ook de belangrijkste bestemmingen en haltes van het openbaar vervoer via trage wegen gemakkelijk bereikbaar zijn, is het plaatje compleet.
1. Ken je trage wegen
In het Tragewegenregister vind je alle gekende trage wegen in Vlaanderen. Die kaart is echter niet altijd volledig dus is het zeker een goed idee om voor jouw grondgebied te kijken waar er nog ontbreken.
Dat kan door een doorsteekjeskaart te maken die de kennis van je inwoners naar boven haalt. Via een participatietraject laat je mensen de routes die zij kennen en gebruiken op een kaart zetten. Daarnaast geven ze ook de missing links aan én doen ze meteen voorstellen om ze weg te werken.
Kijk ten slotte zeker ook naar spontane routes, zogenaamde olifantenpaadjes die vanzelf ontstaan doordat mensen ze vaak gebruiken. Dergelijke paadjes zijn altijd interessant om 'officieel' te maken in je mobiliteitsplannen.
Ken je OpenStreetMap (OSM) al?
OpenStreetMap, kortweg OSM, is een open sourceproject dat vrij beschikbare en bewerkbare landkaarten maakt. het verzamelt wereldwijd informatie over straten, rivieren, grenzen en gebieden. Allemaal te raadplegen via een open database waar ook jij aan kan meewerken. Een Wikipedia, maar dan in atlasvorm.
2. Respecteer de 4 basiscriteria
Directheid en verbondenheid
Zorg dat de verbinding deel uitmaakt van een fijnmazig en samenhangend netwerk voor voetgangers en fietsers. Maak dat de route zo min mogelijk een omweg is voor de gebruikers.
Gebruikerscomfort
Zorg dat de verbinding voldoet aan de minimale kwaliteitseisen, zoals voorzien in de vademecums voetgangersvoorzieningen en fietsvoorzieningen. Comfort veronderstelt ook een goed onderhoud en geen onrechtmatig gebruik door gemotoriseerd verkeer, vb. als sluipweg of parkeerplaats.
Verkeersveiligheid
Een aaneenschakeling van doorsteekjes met fiets- en voetwegen biedt vaak een veilig alternatief voor een traject langs een drukke weg. Denk dus aan een conflictvrije, trage verbinding en durf gerust voorrang te geven aan de actieve weggebruiker.
Belevingskwaliteit
Een doorsteekje moet niet alleen aangenaam zijn om te gebruiken, maar ook om er te verblijven. Denk aan landschapselementen met water en groen, voldoende rustpunten met zitbanken of een speelplek voor kinderen. Aantrekkelijke routes verhogen bovendien de bereidheid om een kleine omweg af te leggen. Goede verlichting geeft een veilig gevoel en zorgt ervoor dat mensen de verbinding ook ’s avonds gebruiken.
3. Neem doorsteekjes op in je mobiliteitsbeleid
Maak er een gewoonte van om bij elk nieuw project de mogelijkheden te screenen om missing links in het fiets- en voetgangersnetwerk weg te werken. Via het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan kan je bij bouwprojecten ook een stedenbouwkundige vergunning met richtlijnen voor doorsteekjes opleggen. Ook voet- en buurtwegen, en de publiekrechtelijke erfdienstbaarheden van doorgang, bieden je als beleidsmaker een afdwingbaar kader om doorsteekjes te realiseren.
Heb je vragen over regelgeving, procedures, aanleg en onderhoud of zoek je bronnen en kaarten. Organisatie Trage Wegen heeft een handige Q&A op haar website staan. Zeker het bekijken waard.
Gerelateerde inzichten
Waarom Mobiel 21 samenwerken zo super vindt
Els Van den broeck, algemeen directeur bij Mobiel 21, schuift aan tafel bij de Socius-podcast ‘Allemaal Politiek’ om te praten over succesvolle samenwerkingen als hefboom voor verandering.
Burgers schrijven mee aan nieuw fietsplan in As
Onlangs stelde de gemeente As haar nieuw Fietsplan voor. Met dit plan wil de voormalige mijngemeente fietsen nog vlotter en veiliger maken. Het plan ontstond in nauwe samenwerking tussen de gemeente, haar inwoners en Mobiel 21.
Meer straten op mensenmaat
We tonen hoe geweldig straten zijn als er meer plaats is voor mensen en minder voor auto's. Straten op mensenmaat met ruimte voor ontmoeting, spel, natuur, adem en rust. Enfin, straten om in te leven, dus.