Fietsschool XS: Strijd tegen mobiliteitsarmoede start bij kinderen
Steeds meer kinderen kunnen niet (goed) fietsen. De laagdrempelige fietslessen van Fietsschool XS helpen om die fietsachterstand weg te werken. Met succes. Want na 4 lessen behaalt 75% van de deelnemertjes de verwachte fietsvaardigheid. Fietsschool XS is zo een cruciale stap in de strijd tegen mobiliteitsarmoede.
Steeds meer kinderen kunnen niet goed fietsen
Voor veel kinderen is fietsen een vanzelfsprekendheid, maar dat geldt niet voor iedereen. In Leuven bijvoorbeeld kan maar liefst 8% van de kinderen tussen 6 en 12 jaar niet fietsen. Dit treft vooral kinderen uit kwetsbare gezinnen, waar de drempels om te leren fietsen hoog zijn.
Vaak gaat het om gezinnen waarin de ouders zelf niet, of niet goed, kunnen fietsen, geen geschikte kinderfiets in huis hebben of geen veilige plek hebben om te oefenen. Ook het drukke autoverkeer schrikt ouders af.
Fietsachterstand vergroot mobiliteitsarmoede
Het is jammer dat steeds meer kinderen niet goed kunnen fietsen, want je vrij kunnen verplaatsen is een essentiële voorwaarde om voluit deel te kunnen nemen aan de samenleving. Ook voor kinderen.
Zo heeft een gebrek aan fietsvaardigheid in de kindertijd langetermijngevolgen. Kinderen die niet leren fietsen, ervaren later moeilijkheden om zelfstandig naar school, het werk of sociale activiteiten te gaan. Hierdoor blijven ze langer afhankelijk van hun ouders of van het openbaar vervoer, wat hun kansen beperkt. Net daarom is het wegwerken van fietsachterstand bij kinderen een belangrijke stap in de strijd tegen mobiliteitsarmoede.
Bovendien worden kinderen die zich niet met de fiets verplaatsen vaak met de auto gebracht. Daardoor wordt het verkeer opnieuw drukker en minder uitnodigend voor fietsende kids. Een vicieuze cirkel... Fietsschool XS pakt dit probleem aan.
Wat is Fietsschool XS?
Fietsschool XS is een initiatief van De Fietsschool dat kinderen zonder fietservaring de nodige vaardigheden aanleert en ouders ondersteunt in dat proces. Dit gebeurt via:
- Laagdrempelige fietslessen voor kinderen van 6 tot 12 jaar
- Empowerment van ouders zodat ze het leerprocesvan hun kind kunnen ondersteunen
- Samenwerking met scholen en buurtwerkingen om kinderen te bereiken die anders niet de kans krijgen
De eerste lessen van Fietsschool XS werden mogelijk gemaakt met steun van het Fonds Gezonde Lucht van Greenpeace Belgium.
Hoe werkt het?
In 2023 en 2024 organiseerde Fietsschool XS vijf lessenreeksen in Leuven. Elke reeks bestond uit vier lessen van twee uur, gegeven op woensdag- en zaterdagnamiddag op locaties zoals het Blauwputplein en speelplaatsen van basisscholen. De lessen waren aangepast aan de leeftijd van de kinderen:
- 1ste en 2de leerjaar: Basisvaardigheden als opstappen, rechtdoor rijden en slalommen.
- 3de en 4de leerjaar: Complexere technieken zoals richting aangeven en omkijken.
- 5de leerjaar: Veilig fietsen op straat, onder begeleiding.
- 6de leerjaar: Veilig fietsen op straat, zelfstandig.
Ouders als sleutel tot succes
Ouders spelen een cruciale rol in het leerproces. Tijdens de lessen observeerden ze hoe hun kinderen leren fietsen en kregen ze praktische tips om thuis verder te oefenen. Daarnaast biedt Fietsschool XS hen ook workshops aan over de verkeersregels en verkeersveiligheid.
Praktische ondersteuning
Scholen en buurtwerkingen helpen om deelnemertjes naar de lessen toe te leiden. Voor gezinnen zonder fiets voorziet VELOKadee kinderfietsen. Kinderen krijgen aan het einde van de lessenreeks ook een diploma en een goodiebag met onder andere fietslichtjes, om hen te motiveren om te blijven fietsen.
Een succesvolle aanpak
Samen tegen mobiliteitsarmoede: elk kind op de fiets!
Fietsschool XS toont aan dat we de strijd tegen mobiliteitsarmoede al van jongs af aan kunnen voeren. Fietsen is en blijft een belangrijke hefboom in die strijd. Door samenwerking met scholen, buurtwerkingen en ouders kunnen we ervoor zorgen dat elk kind – ongeacht zijn of haar achtergrond – de kans krijgt om zelfstandig en zelfverzekerd te fietsen. Dit opent de deur naar een toekomst met meer vrijheid en kansen.
Doe mee en help elk kind op de fiets!

Gerelateerde inzichten
Rechtvaardige mobiliteit: what’s in a name?
Voldoet de term ‘duurzame mobiliteit’ opeens niet meer? En is rechtvaardige mobiliteit gewoon een een nieuw begrip dat hetzelfde betekent. Of vullen beide elkaar aan? Collega Els legt uit
Klachtenregen over flexvervoer in Vlaanderen: Wat moet anders?
Het flexvervoer van De Lijn, bedoeld om het openbaar vervoer flexibeler en efficiënter te maken, krijgt felle kritiek van reizigers. Onderzoek van Mobiel 21 naar het vervoer op maat in Gent toont aan aan dat flexvervoer pas werkt als het eenvoudig, laagdrempelig en afgestemd is op de behoeften van minder mobiele personen.
Gezonde & kindvriendelijke schoolomgevingen
We bouwen mee aan veilige en avontuurlijke publieke ruimte waarin kinderen en jongeren zich zelfstandig kunnen, willen én mogen verplaatsen. Naar school, vrienden, de sportclub, het park ... Naar overal! Autonome mobiliteit moet de norm zijn.