Shift your Mobility: Bedrijfsactieplannen voor duurzamere mobiliteit
Voor 8 grote bedrijven in het Leuvense onderzocht Mobiel 21 hoe ze hun woon-werkverkeer duurzamer kunnen maken. Het resultaat: 8 op maat gemaakte plannen met concrete acties die rekening houden met de huidige toegankelijkheid en het mobiliteitsbeleid van ieder bedrijf.
Het project ‘Shift your Mobility’ is een samenwerking tussen Mobiel 21, Scone en Leuven 2030. Het doel: duurzaam woon-werkverkeer in Leuven stimuleren via een gerichte campagne, gericht op sensibilisering en activering, bij 8 grote bedrijven in en rond Leuven: Materialise, Imec, KULeuven, UCLL, Arvesta, Fluvius, ADD en Cronos.
Over een periode van tien maanden evalueren we de impact van huidige en alternatieve vervoerskeuzes en leggen we de basis voor datagedreven beleid, gericht op een verschuiving naar duurzamer woon-werkverkeer. Aan de hand van de verzamelde data, samengevat in een gepersonaliseerd actieplan, kunnen de 8 deelnemende bedrijven hun mobiliteitsbeleid aanpassen met structurele maatregelen op het vlak van vervoersorganisatie, fietsleasing, elektrificatie, parkeerbeleid enz. Allemaal in lijn met hun duurzaamheidsdoelstellingen.
In 3 stappen naar een bedrijfsactieplan op maat
3 onderzoeksvragen vormen de basis voor de actieplannen om het woon-werkverkeer van 8 grote Leuvense bedrijven duurzamer te maken:
- Wat is het huidige bereikbaarheidsprofiel?
- Wat is het huidige mobiliteitsprofiel?
- Wat is het huidige mobiliteitsbeleid naar werknemers?
Via desk research en plaatsbezoeken brengen we de bereikbaarheid van ieder bedrijf in kaart. Ook de tracking-data van Scone helpen om het profiel scherper te krijgen. De data voor stap 1 verzamelen we via Scone. Dat is een app die mensen helpt om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Er zit een tracking-functie in die de verplaatsingen van de gebruiker monitort en categoriseert naar duurzaamheid. Via de app krijgen deelnemers ook vragen en tips om hun verplaatsingsgedrag in kaart te brengen. De app maakt ook gebruik van gamification en nudging om gebruikers te stimuleren én uit te dagen om duurzamere mobiliteitskeuzes te maken.
Voor stap 3 ten slotte maken we gebruik van de data uit de 3-jaarlijkse, federale mobiliteitsenquête die ondernemingen met meer dan 100 werknemers verplicht moeten invullen. Deze enquête verzamelt gegevens over het woon-werkverkeer van werknemers en mobiliteitsinitiatieven binnen het bedrijf, zoals fietsenstallingen of bedrijfswagens. We vullen deze gegevens verder aan met input uit interviews met de HR-directeurs van ieder bedrijf en de plaatsbezoeken. Zo krijgen we maximaal inzicht in mobiliteitspatronen en kunnen we alle verzamelde data bundelen in een op maat gemaakt actieplan voor duurzamer en efficiënter mobiliteitsbeleid.
Duurzame mobiliteit op een speelse manier promoten bij medewerkers: dat was voor KU Leuven een belangrijke insteek om deel te nemen aan Shift your Mobility. De automatische registratie van verplaatsingen via een app en de interactieve community motiveerden onze medewerkers extra om zich milieuvriendelijker te verplaatsen. Het actieplan van Mobiel 21 was de directe inspiratie voor de beleidsnota Mobiliteit die we momenteel voor KU Leuven schrijven.
Domeinverantwoordelijke Vervoer en Duurzaamheid KU Leuven Stuvo
Van actieplan naar concrete actie
Elk van de 8 bedrijven ontvangt een gepersonaliseerd plan met acties die ze zelf kunnen ondernemen voor duurzame mobiliteit, veiliger verkeer, sensibilisering en samenwerking met andere organisaties en instanties. Het betreft zowel acties op korte (binnen het jaar), middellange (binnen 1 à 2 jaar) als op lange termijn (+3 jaar). De acties situeren zich binnen de volgende thema’s:
- Infrastructuur
- Communicatie
- Regelgeving & beleid
- Sensibilisering en promotie
- Omkadering & samenwerking
Wat we leren uit ‘Shift your Mobility’
Een campagne die de schijnwerpers zet op de mobiliteitskeuzes die mensen iedere dag maken om naar hun werk te gaan, heeft een groot potentieel om die keuze ook duurzamer te maken. Een verschuiving naar duurzamer woon-werkverkeer heeft niet alleen een positieve impact op de werknemers zelf maar ook op het beleid van hun werkgever en op het milieu uiteraard.
1. De wil om te verduurzamen is er
Van zodra de stakeholders in het project, via data een beter zicht kregen op het verplaatsingsgedrag én de mogelijkheden tot verduurzaming, werden ze ook gemotiveerd om zich duurzamer te verplaatsen. Het project toont duidelijk dat werkgevers klaar en bereid zijn om werk te maken van duurzamer woon-werkverkeer. De actieplannen die ze van Mobiel 21 kregen geven hun beleid meteen een duwtje in de juiste richting. Zo houden de verbouwingen bij de UCLL al rekening met de aanbevelingen uit het actieplan.
2. Er zijn veel quick wins die niet duur zijn
Bedrijven kunnen samenzitten met lokale overheden om bv. verkeerslichtenregelingen te bespreken, oversteekplaatsen te beveiligen of markeringen te vernieuwen. Zelf kunnen ze gedrag sturen met fiscale prikkels, parkeerplannen en voorzieningen voor fietsers en voetgangers (douches, beveiligde fietsenstallingen). Ook partnerships met vb. Blue-Bike op bedrijventerreinen zijn een stimulans om meer mensen op de fiets te krijgen.
3. Duurzaam parkeerbeleid is eerder de uitzondering
Bijna geen van de deelnemende bedrijven heeft een uitgewerkt parkeerbeleid. De macht der gewoonte van salariswagens in combinatie met een mager aanbod qua openbaar vervoer (zeker voor de kortere afstand) maakt dat veel autoparking nog als een evidentie wordt beschouwd. Nochtans zijn er veel mogelijkheden voor gedeeld parkeren tussen bedrijven waardoor grote stukken asfalt een andere, groenere invulling kunnen krijgen. Duurzaam parkeerbeleid is een sterke hefboom voor duurzamer woon-werkverkeer.
4. Kennisdeling tussen bedrijven en lokale overheden biedt gouden kansen
Bedrijven met veel werknemers hebben een aanzienlijke impact op de verkeersstromen in de buurt. Als lokale, regionale overheden, vervoerregio’s en bedrijven hun kennis samenleggen kunnen ze samen nog meer drempels wegwerken en duurzaam woon-werkverkeer stimuleren. Een goed voorbeeld zijn de de workshops en initiaties e-fietsen die provincie Vlaams-Brabant en Materialise samen organiseerden.
Klaar voor de toekomst
Shift your Mobility heeft zich duidelijk bewezen als een campagne voor een brede doelgroep, van hybride kantoorwerkers, over vertegenwoordigers op de baan, tot arbeiders in een ploegensysteem. Mobiel 21 en Leuven 2030 zullen de belangrijkste inzichten uit het project ook delen met andere, belangrijke stakeholders als VOKA, VVSG, UVCW, Brulocalis TML, Unizo, C-Valley (bedrijventerrein Haasrode), Bond Beter Leefmilieu en sociale secretariaten zoals bv. Acerta en SD Worx. Bedoeling is om te komen tot concrete aanbevelingen om Shift your Mobility op te schalen en uit te breiden naar andere bedrijven in België. Ten slotte bekijkt Leuven 2030, samen met onderzoekers en docenten van UCLL, KU Leuven, Imec en mobiliteitsambtenaren van de stad Leuven, welke nieuwe onderwijs- of onderzoeksprojecten kunnen leiden tot verdere verdieping en verspreiding van de onderzoeksresultaten.
Gerelateerde inzichten
Nieuw of tweedehands? Onderzoek toont potentieel voor circulair fietsherstel
Onderzoek toont aan dat Belgen bij fietsonderhoud en -herstel best bereid zijn om tweedehandsonderdelen te gebruiken, als de kwaliteit verzekerd is. Er is dus potentieel voor een duurzame, circulaire fietsmarkt in België.
Download rapport Velocircular
Samen met enkele partners onderzocht Mobiel 21 hoe Belgen aankijken tegen tweedehandsfietsen en fietsherstel met tweedehandsonderdelen. Lees het onderzoeksrapport en ontdek hoe we samen kunnen werken aan een duurzame, circulaire fietsmarkt.
Participatie en innovatie voor een duurzame toekomst
Wij geloven in de kracht van participatie. Want samen weten mensen meer dan alleen. Met innovatieve methoden en moderne technologie verbinden we burgers en beleidsmakers om slimme mobiliteitsplannen te creëren, klaar voor de toekomst.