Participatie

Participatie... Het is een schitterend woord dat evenveel betekenissen heeft als gebruikers. Wij bij Mobiel 21 zien het als een proces dat helpt om de samenleving vorm te geven. Mensen gaan in interactie met elkaar, met de omgeving, met ambtenaren, met politici … Zo krijg je een voortdurende dialoog tussen burgers en beleidsmakers, beide in al hun verscheidenheid. Pas dan heeft participatie reële impact op een samenleving.

Top-down of bottom-up?

Vaak wordt par­tic­i­patie geor­gan­iseerd’ vanu­it lokale over­he­den en zijn het burg­ers die par­ticiperen. Daar is op zich niks mis mee zolang par­tic­i­patie maar niet wordt gere­duceerd tot ver­plicht num­mer — want bij decreet bepaald, weet je wel. Par­tic­i­patie enkel om de democ­ra­tis­che legit­imiteit te ver­hogen, heeft geen meerwaarde.

Regel­matig zien we ook ini­ti­atieven van bewon­ers die zich organ­is­eren om een idee voor hun straat, buurt of gemeente vorm te geven. Zij zetten par­tic­i­patie in om mede­be­won­ers te betrekken en uitein­delijk ook het beleid in hun gemeente mee rond de tafel te krijgen.

We merken dat zow­el bewon­ers als belei­ds­mak­ers zoek­ende zijn om van bove­naf geor­gan­iseerde par­tic­i­patie en burg­erini­ti­atieven dichter bij elka­ar te bren­gen. Mobiel 21 gelooft sterk in par­tic­i­patie die burg­ers en over­he­den samen­brengt om de samen­lev­ing vorm te geven. Weg met hoorzit­tin­gen dus en leve par­tic­i­patie die ruimte laat voor ini­ti­atief zow­el van lokale over­he­den als van burg­ers. Burg­ers nemen zelf ini­ti­atief, omdat de bureau­cratie soms wat traag gaat, om waarde­volle ideeën af te toet­sen of om een sig­naal te geven. Over­he­den nemen ini­ti­atief om draagvlak te creëren, als leer­pro­ces of om het resul­taat van hun beslissin­gen beter te maken.

Begelei­d­ing op maat voor gemeenten

Mobiel 21 begelei­dt al jaren­lang grote en kleine par­tic­i­pati­etra­jecten rond duurzame mobiliteit, ver­vo­er­sar­moede, (verkeers)leefbaarheid … Het draai­boek par­tic­i­pati­etra­jecten dat we in 2013 pub­liceer­den, bli­jft een waarde­volle lei­draad. Ook onze bij­drage aan en ervarin­gen met de lab­o­ra­to­ria mobiele alter­natieven (LaMA) helpen gemeen­ten met hun participatietrajecten.

Hoe kun­nen we burg­ers bij ons beleid betrekken?’ Met die startvraag begint het voor gemeen­ten. Maar elk par­tic­i­pati­etra­ject is anders en wordt bepaald door de spec­i­fieke gemeen­telijke con­text. Mobiel 21 gelooft sterk in maatwerk. In al onze pro­jecten staat de mens cen­traal. In par­tic­i­patieprocessen ver­taalt deze focus zich in een ste­vige stake­hold­er­analyse- en bevrag­ing, open com­mu­ni­catie en aan­dacht voor groeps­dy­namiek. We hebben oog voor leer­processen bij zow­el burg­ers als beleidsmakers.

Par­tic­i­patie gaat ook over keuzes mak­en. Niet voor elke (fase van) belei­ds­besliss­ing of ‑uitvo­er­ing moet er par­tic­i­patie geor­gan­iseerd wor­den. Maar alti­jd moet er open en eerlijk gecom­mu­niceerd wor­den over het waarom van bepaalde keuzes en moet er open­heid zijn om in dialoog te gaan. Dat dat niet alti­jd makke­lijk is, dat weet Mobiel 21 ook. Daarom helpen we je ook daar graag mee op weg.

Onvoor­spel­baarheid omarmen

Een par­tic­i­patiepro­ces ver­loopt zelden rechtli­jnig. Mobiel 21 gelooft in actieve par­tic­i­patie waar bewon­ers niet alleen mee-denken maar ook mee-doen. Mobiel 21 durft zij­paden te bewan­de­len op de weg naar het ein­dresul­taat en deinst niet terug voor onvoor­spel­baarheid. Ons mul­ti­dis­ci­plinair team zet met plezi­er zijn cre­ativiteit in om processen op de rails te houden, ook de moeil­ijke. Mobiel 21 zoekt ten slotte graag mee naar nodi­ge, boeiende of vernieuwende part­ner­schap­pen om tot een beter resul­taat te komen.

Lokale ini­ti­atieven zetten mensen in beweging

De over­heid neemt niet langer alleen het ini­ti­atief als het over par­tic­i­patie gaat, gelukkig maar. Ini­ti­atieven van bewon­ers rond leef­baarheid, mobiliteit en pub­lieke ruimte rijzen als pad­den­stoe­len uit de grond. Hoe kan ik als bewon­er mee vorm geven aan mijn stad of gemeente?’ Met die vraag begint het vaak voor lokale ini­ti­atieven. Ze zoeken naar mogelijkhe­den om hun (fan­tastis­che) ideeën te realis­eren in hun straat/​buurt/​gemeente. En ze proberen mede­be­won­ers mee te nemen in het verhaal.

Een mooi voor­beeld van hoe Mobiel 21 lokale ini­ti­atieven facili­teert en onder­s­te­unt is Iedereen Goril­la, een beweg­ing die stri­jdt voor ste­den op de maat en het ritme van mensen.

Iedereen Goril­la ijvert voor:

  • ruimte voor samen­leven en ontmoeten
  • ruimte voor rust en natuur
  • ruimte voor spel en creativiteit
  • ruimte voor duurzame mobiliteit

Fietspark­ing nodig? Zo gefixt met Iedereen Gorilla.

Iedereen Goril­la vol­gt daarmee het voor­beeld van de inter­na­tionale beweg­ing Tac­ti­cal Urban­ism waar­bij exper­i­menten in de pub­lieke ruimte de stad een nieuwe vorm kun­nen geven. Nadruk ligt dan op acties met kort­stondi­ge, buur­top­bouwende prikkels die goed­koop en uit­brei­d­baar zijn om zo veran­der­ing op lange ter­mi­jn teweeg te brengen.

Jason Robert van The Bet­ter Block voegt daar aan toe: Ik zie vaak dat de mensen in het stad­huis eigen­lijk je mede­standers zijn. Maar ze hebben een draai­boek en een hele­boel regels die ze moeten vol­gen, ook al houden die geen steek meer. Het is de rol van bewon­ers om daar veran­der­ing in proberen te brengen.”

Win win in alle richtingen

Als bewon­er is het belan­grijk dat je je stem kan lat­en horen, dat je actie kunt onderne­men en mensen mee laat dromen over een leef­bare stad. Als belei­ds­mak­er is het belan­grijk om te kijken, te voe­len en te horen wat er leeft in je gemeente. Wat zijn de noden, wensen en dromen? Wie zijn de actievelin­gen? En hoe kan ik inwon­ers warm mak­en om zelf ini­ti­atief te nemen? Dat vraagt zow­el van burg­ers als van lokale over­he­den een andere manier van kijken en denken.

Mobiel 21 denkt graag mee om par­tic­i­patie in alle mogelijke richtin­gen te lat­en sla­gen. Ga voor duurzame oplossin­gen en voor een leef­bare stad of gemeente op mensen­maat. Durf ook eens buiten de lijn­t­jes te kleuren en kies voor Mobiel 21 om jouw par­tic­i­pati­etra­ject een boost te geven.