Nu de lente definitief in ‘t land is, wordt weer vaker gefietst. Alleen is dat voor zo’n 50.000 mensen in Vlaanderen geen optie, omdat ze niet kunnen fietsen. Velen van hen willen graag leren fietsen. En waar een wil is, is een weg: Fietsschool Leuven leert volwassenen fietsen.
Nieuw fietsseizoen
Fietsschool Leuven startte 8 jaar geleden met fietslessen. Dat er nog altijd een grote vraag naar is, bewijzen de lessenreeksen in het voorjaar, die ook dit jaar weer volzet zijn.
Tussen februari en juni leren maar liefst 40 jongeren en 60 volwassenen fietsen. We organiseren 3 reeksen voor volwassenen, 1 reeks voor studenten en 3 reeksen voor de onthaalklassen anderstalige nieuwkomers (OKAN). Om helemaal klaar te zijn voor het nieuwe seizoen kreeg ons topteam van vrijwilligers in februari nog extra training.
Fietsschool Leuven: veel meer dan fietsen alleen
Fietsen is vrijheid
Wie niet mobiel is, heeft meer moeite om een job, gepaste zorg, de juiste opleiding, … te vinden, kortom om volwaardig te participeren aan onze maatschappij. Mobiliteitsarmoede past vaak in een vicieuze cirkel van armoede. Vrouwen staan daarbij in de frontlinie, zeker die met een migratiegeschiedenis. De fiets is een toegankelijke, relatief snelle, goedkope en gezonde manier om uit die cirkel van mobiliteitsarmoede te geraken.
De reacties van onze cursisten, voornamelijk vrouwen van niet-Belgische origine, liegen er niet om.
“ Fietsen is voor mij vrijheid. Ik ben zo blij dat ik eindelijk met de fiets overal naartoe kan en stoppen waar ik wil.”
“ Mijn kinderen lachen me niet meer uit omdat ik niet kan fietsen. Ik ben blij omdat ze zo trots zijn.”
“ Als ik me niet goed voel, of ik mis mijn familie, of ik heb stress en
zorgen, dan ga ik fietsen.”
“ Fietsen was voor mij not done als meisje. Nu fiets ik door de stad en zie je me straks zelfs met een rokje op de fiets. De fietslessen hebben me echt zelfvertrouwen gegeven.”
Fietsen is zelfstandigheid
Na 8 jaar intensief werken met de doelgroep kunnen we met zekerheid zeggen dat leren fietsen en kunnen fietsen de autonomie, zelfstandigheid en het gevoel van eigenwaarde van mensen verhoogt. Wie kan fietsen is voor verplaatsingen niet meer afhankelijk van anderen of openbaar vervoer. Als kostwinner (bv. in de dienstenchequesector) geraken ze zelf op hun job. Ook het feit dat ze beschouwd worden als sterke mensen die hun nieuwe vaardigheid gebruiken in hun voordeel, valt niet te onderschatten.
De fietslessen hebben bovendien een langdurig effect. In 2018 volgden 64 volwassenen fietsles in Fietsschool Leuven. 60% ervan blijft na afloop van de fietslessen fietsen. Dat blijkt uit een telefonische enquête bij de cursisten in december 2018. Eén op vier fietst na afloop (bijna) dagelijks. De fiets wordt vooral functioneel gebruikt: om op werk- of stageplaats te geraken of om boodschappen te doen. De meesten geven aan dat ze zich beter voelen sinds ze kunnen fietsen, dat ze gemakkelijker op hun bestemmingen geraken en nieuwe plekken ontdekken. Luister maar naar Hodan, één van de cursisten.
Ook bij degenen die na de fietslessen niet meer fietsen, is er nog wel de wens om te fietsen (75%). Een aantal voelt zich na één lessenreeks nog niet zeker genoeg in het verkeer, voor anderen is fietsbezit een belangrijke barrière. Dit zijn twee punten waar Mobiel 21 ook in 2019 extra aandacht aan zal besteden.
Fietsen is ‘erbij horen’
Veel vrouwen geven aan dat leren fietsen een emanciperend proces is. Vaak mochten of konden ze omwille van verschillende redenen (religieuze overwegingen, geografische kenmerken, culturele gewoontes, …) niet fietsen in hun land van herkomst. Leren fietsen en je daarna zelfstandig verplaatsen, ervaren veel vrouwelijke deelnemers als enorm bevrijdend. Verschillende vrouwen geven ook aan dat ze willen leren fietsen, omdat iedereen hier fietst. Erbij horen, deel uitmaken van de Vlaamse fietscultuur is een belangrijke factor.
We werken heel bewust aan de eigenwaarde van de cursisten. Tijdens de fietslessen bouwen we een vertrouwensband met hen op en werken we aan een langetermijnrelatie, zodat we ‑telkens met de maatschappelijke context van de deelnemers als uitgangspunt- een antwoord kunnen bieden op hun fietsvragen. Fietslessen bieden een bijzonder potentieel als katalysator voor gelijke kansen en volwaardige participatie aan de samenleving op verschillende domeinen: werk, vrije tijd, onderwijs en gezondheid.
De reacties van de naaste omgeving zijn ontzettend belangrijk. Veel moeders zeggen dat hun kinderen ongelooflijk trots op hen zijn en bovendien heel blij zijn dat ze eindelijk samen met de fiets naar school kunnen. Ex-cursisten worden ook vaak echte fietsambassadeurs die hun vriendinnen en familieleden overtuigen om ook te leren fietsen. Met familiedagen en workshops om met kinderen te fietsen, spelen we daarop in. Zet zondag 9 juni alvast in je agenda want dan organiseren we de eerste Fietsschoolfamiliedag op het Blauwputplein achter het station van Leuven.
Fietsen is fitness
Verschillende cursisten geven ook aan dat ze fietsen gewoon fijn vinden. Aandacht voor recreatief fietsen (fietsknooppunten, aangename routes naar het park …) tijdens de fietslessen is heel belangrijk. Vrouwen vertellen dat ze graag met familie naar het park gaan, dat ze tijdens het fietsen hun zorgen vergeten en ook dat ze zich beter in vorm voelen. Deelnemers klagen soms over spierpijn en hebben niet zelden last van overgewicht. Af en toe worden ze ook door wijkgezondheidscentra doorgestuurd (bewegen op voorschrift). Op die manier zijn fietslessen een laagdrempelige manier om te ‘sporten’. Fietsschool Leuven integreert in haar lessen trouwens ook Fietsness, fitness op en met een fiets.
Fietsen is taalbad
Tijdens de les besteden we veel aandacht aan groepsdynamiek en interactie, zowel tussen de deelnemers onderling als met de vrijwilligers en de lesgevers. Nederlands is hierbij de voertaal. De fietslessen bieden dus een uitgelezen kans om communicatievaardigheden te oefenen. Vanuit het Centrum voor Basiseducatie Ligo kunnen ook leerlingen als vrijwilliger in onze fietsschool aan de slag om hun Nederlands te oefenen.