
Fietsvrienden is een samenwerking tussen Mobiel 21en de Provincie Vlaams-Brabant. Het project slaat twee vliegen in één klap: fietsvaardigheid oefenen en Nederlandse taalinitiatie. Ine, hoofdtrainer bij De Fietsschool Leuven, vertelt hoe Fietsvrienden in zijn werk gaat.
Wat is de insteek van Fietsvrienden?
Eigenlijk combineren we leren fietsen met Nederlands leren. Enerzijds kunnen leerlingen van De Fietsschool in de zomer onder begeleiding extra oefenen om zelfstandig te fietsen in het verkeer. Anderzijds krijgen anderstalige Leuvenaars, die lessen Nederlands volgen in het Centrum voor Basiseducatie Ligo of Centrum voor Volwassenenonderwijs, de kans om tijdens de vakantiemaanden hun Nederlands op peil te houden en te verbeteren.
Mobiel 21 selecteerde tien deelnemers voor Fietsvrienden en koppelde die aan een vrijwilliger-buddy. Zo maakten we 10 fietsduo’s die samen op pad gingen.
Hoe kiezen jullie de fietsduo’s?
Bij de vrijwilligers van De Fietsschool polsten we wie interesse had om buddy te worden. Het enthousiasme was direct groot. De 10 geselecteerde vrijwilligers kregen een vorming, onder meer over taalaanpak en over wat een cursus Basis Nederlands precies inhoudt. Ervaring met beginnende fietsers in het verkeer hebben onze vrijwilligers natuurlijk wel al.
Op het startmoment in juli koppelden we 10 deelnemers aan evenveel vrijwilliger-buddy’s. Daarbij zorgen we ervoor dat beiden niet te ver van elkaar wonen, en als het even kon, dat ze elkaar al kenden. Dat sommige deelnemers en vrijwilligers elkaar al kenden van de fietslessen was een meevaller.
We organiseren Fietsvrienden ook in Vilvoorde. De vrijwilligerspool is er niet zo groot als in Leuven. Maar we gaan er op zoek naar nieuwe vrijwilligers die een opleiding krijgen over de taalaanpak en een training om beginnende fietsers te begeleiden. Zo zorgen we ervoor dat elk nieuw Fietsvrienden-project is aangepast aan de lokale context.
Wat doen Fietsvrienden zoal samen?
De Provincie Vlaams-Brabant stelde fietsen ter beschikking die we 6 weken lang gratis mochten gebruiken. De eerste uitstap van de duo’s was naar de woonplaats van de deelnemer. Daar kregen ze van hun buddy uitleg over je fiets veilig stallen, fietsonderhoud, banden oppompen, enz. Iedereen kreeg bij de start ook een kaart van Leuven waarop ze hun woonplaats konden aanduiden, samen met hun favoriete plekken om naartoe te gaan. Het was aan de fietsvrienden om met elkaar af te spreken. Daarvoor kregen ze een afsprakenkaart waarop ze elkaars contactgegevens, datum, plaats en uur van afspraak konden noteren.
Daarnaast verdeelden we nog tien fiches met verschillende bestemmingen en opdrachten in en rond Leuven: een bezoek aan het Taalpunt in de bibliotheek, het Stadskantoor, het OCMW, een tochtje naar het provinciedomein, de Kruidtuin … De vragen en opdrachten op de fiches bleken een houvast voor fijne gesprekken tussen de fietsvrienden.
De meeste duo’s deden vijf à zes uitstappen. De populairste uitstappen waren recreatieve tochtjes in het groen: naar het kasteel van Arenberg, Heverlee Bos, de vijvers van Bellefroid of het Provinciaal domein. Achteraf maakten sommige deelnemers die uitstap nog een keer met hun gezin of vrienden. Enkele deelnemers zetten voor het eerst voet in de bibliotheek in de Leuven. Een ander duo maakte een uitstap naar de vrijdagmarkt om fruit te kopen. We hadden vooraf gerekend op 10 tochten in 6 weken tijd, maar dat was voor de meeste duo’s toch iets te ambitieus. En door de stevige hittegolf werden afspraken afgezegd of opnieuw gepland, telefonisch, via whatsapp of sms, allemaal in het Nederlands uiteraard.
Komt er een vervolg?
Als het van de buddy’s afhangt, zeker! Allemaal zouden ze het zo opnieuw doen ook al was mekaar begrijpen geen sinecure en kwam er al eens gebarentaal aan te pas. Vele buddy’s merkten op dat ze de enigen waren waarmee hun fietsvriend Nederlands kon oefenen tijdens de vakantie. De fietstochtjes met twee zijn vooral een heel leuke en leerzame ervaring. Sommigen dronken na de fietstocht nog een thee, en leerden mekaar en mekaars land beter kennen. Een vrijwilliger leende een Nederlandstalig boek uit aan haar fietsvriendin. En een van de vrijwilligers vertelde dat haar fietsvriendin zo gretig was naar informatie over voorzieningen voor nieuwkomers dat ook voor haar een nieuwe wereld is opengegaan. En wat de fietsvaardigheden betreft, ook die gingen er met rasse schreden op vooruit. Vrijwilligers zagen hun fietsvrienden alsmaar zelfzekerder worden in het verkeer. Ook praktische zaken zoals banden oppompen, zadel goed zetten, diefstalveilig stallen … kwamen aan bod. Drie weken nadien stuurde één van de deelnemers nog een berichtje aan haar buddy dat ze haar eigen tweedehands fiets gekocht had. Fantastisch toch!
Tijdens de tochtjes zijn er heel veel selfies genomen. Veel deelnemers bezochten mooie plekjes in Leuven waar ze nooit eerder geweest waren, ze wisselden weetjes uit over hun eigen leven en gewoonten, vroegen informatie, trakteerden op thee en koekjes … En soms kwam er de vraag: “Mogen we die fiets niet wat langer houden?” Dat toont aan dat we met Fietsvrienden een mooi én nuttig project in handen hebben.