Wie een auto wil, heeft er een. Dat lazen we naar aanleiding van de discussie over de verbreding van de Ring. De stelling gaat voorbij aan de dagelijkse realiteit van een grote groep mensen die niet zomaar kunnen kiezen hoe ze zich verplaatsen. Zij willen misschien wel een auto maar kunnen het zich niet veroorloven. Zij leven in vervoersarmoede.
Het artikel ‘Lost de file zich vanzelf op?’ in De Standaard geeft eens te meer de valkuilen weer van een veralgemenend denkkader met uitspraken zoals “wie een auto wil, heeft er een” of nog “jongeren die er bewust voor kiezen om geen auto te hebben” en “het zijn deze micro-beslissingen die leiden tot verzadiging van verluchte wegen”.
Mensen die kampen met vervoersarmoede hebben vaak geen auto, en bovendien geen of nauwelijks toegang tot andere vormen van transport. Daardoor geraken zij moeilijker aan werk, kunnen ze niet op bezoek bij vrienden of familie, niet naar de sportclub en gaat hun leefkwaliteit erop achteruit. Mensen in vervoersarmoede kiezen daar niet bewust voor. Integendeel, een samenspel van diverse factoren zoals inkomen, gebrekkige infrastructuur, opleidingsniveau, vaardigheden, enz. dwingt hen in die penibele positie. Mensen in vervoersarmoede zouden maar al te graag zelf beslissen waar ze wonen, waar ze werken en waar ze naar toe gaan. Maar die macht hebben ze niet. Of zoals vervoersspecialist Karel Martens het stelt:
“Transport poverty is causing social exclusion. Transport-related social exclusion, in turn, can be the result of transport poverty and occurs if systematic problems of access to opportunities lead to significant impacts on a person’s life, such as unemployment, deterioration of health or social isolation.”
Zeker, voor de meerderheid van de Vlamingen snijden de redeneringen van de experts in het artikel hout. Bij Mobiel 21 denken we liever in termen van duurzame mobiliteit voor iedereen. En dat betekent ook dat we de minderheden in dit land niet zomaar aan de kant mogen schuiven. Ze worden al te snel over het hoofd gezien, raken ondergesneeuwd in statistieken of niet geteld, maar ze zijn er wel.
Mobiel 21 heeft de voorbije jaren heel wat expertise opgebouwd over vervoersarmoede. Uit eigen onderzoek in de provincie Limburg (2016−2017) blijkt dat 1 op de 3 werkzoekenden een probleem heeft om op de werkplek te geraken. Meer details over de problematiek vindt u in het dossier “Zonder auto geen job?”
En overigens zijn we van mening dat de verbreding van de Ring een schijnoplossing is, die de files uiteindelijk gewoon breder zal maken. De verbreding is een zwaktebod. We geven toe dat we onze publieke ruimte verkwanseld hebben, of op zijn minst slecht ingedeeld. Maar moeten we er dan nog een schepje bovenop doen en de Ring uitrusten met extra rijvakken? Zoals de mobiliteitsspecialisten in het artikel aanhalen, zijn er verschillende andere opties om het fileprobleem aan te pakken. Nog meer asfalt en beton ten dienste van de geprivilegieerde autobezitters zetten ons niet op weg naar een duurzame mobiliteitscultuur waarin iedereen er geraakt, integendeel.