Park2Park

Van par­keer­plaats naar park. Het lijkt een een­voudi­ge en logis­che stap, maar is het dat wel? De inname van par­keer­plaat­sen in een stedelijke beton­nen jun­gle door groen, lev­en en de mens. Het tijdelijk omvor­men van een lev­en­loze, kale omgev­ing tot een ruimte met zoveel meer mogelijkheden. 

Het con­cept komt uit San Fran­cis­co

De inwon­ers van San Fran­sis­co veran­der­den tij­dens Park(ing) Day par­keer­plaat­sen voor één dag in een groene leefruimte. Een let­ter­lijke woonkamer op straat, visueel voor te stellen als een rood-wit pick­nick­deken op een uit­gerolde groene gras­mat en spe­lende kinderen eromheen. Het cen­trale idee was het (terug) opeisen van de straat op maat van de mens. De lokale over­heid van San Fran­cis­co pik­te het con­cept op en creëerde een kad­er om Parklets, want zo wer­den mini­park­jes gedoopt, op semi­per­ma­nente basis te installeren. Lokale bewon­ers wer­den uitgen­odigd om samen met han­de­laars een parklet te realis­eren. Ze dien­den zelf met financier­ings­bron en de ruimtelijke uitwerk­ing over de brug te komen. Het suc­ces was, is en bli­jft over­weldigend. Het aan­tal aan­vra­gen overtrof het aan­tal beschik­bare plaat­sen in veelvoud.

De laat­ste jaren maak­ten de parklets hun over­steek naar Europa, ook naar Bel­gië. In Gent wer­den het Leef­s­trat­en en in Leu­ven wer­den par­keer­plaat­sen heruitgedacht in het kad­er van de Kom op voor je Wijk-cam­pagne. De resp. stads­besturen traden op als facil­i­ta­tor en (gedeel­telijke) financier. De con­crete uitwerk­ing lag bij buurtcomités. 

Ini­ti­atieven op beleidsniveau

Naast de grass­roots-ini­ti­atieven wor­den ook op belei­d­sniveau ini­ti­atieven genomen. Het ver­haal van Oslo is uiter­mate inter­es­sant. Het stads­bestu­ur besliste in 2015 de eerste Europese stad met een autovrij cen­trum te wor­den. Deze ambitie hield, naast het beperken van autover­keer, ook duidelijk het schrap­pen van par­keer­plaat­sen in de strat­en van het cen­trumge­bied in. In 2017 wer­den al 300 par­keer­plekken geschrapt. Deze zomer wordt die lijn verder door­getrokken door nog eens 700 par­keer­plekken voor pri­vate voer­tu­igen uit het straat­beeld te halen. Zo zal een totaal gebied van maar lief­st 1,3 km², voorheen een­z­i­jdig ingenomen door wagens, wor­den omgevor­md tot een kwal­i­tatieve stedelijke ruimte voor duurzame ver­vo­ersmo­di, groen en sociale inter­ac­tie. Deze coper­ni­caanse omwen­tel­ing ver­loopt niet zon­der slag of stoot, maar zek­er is dat het debat rond de func­tie van de pub­lieke ruimte is opges­tart. En dat de evi­den­tie van het een­z­i­jdig inkleuren van cen­trumge­bied als par­keer­plek duidelijk ter dis­cussie staat. 

Dat laat­ste sluit aan het feit dat Parklets en aan­ver­wan­ten het laat­ste decen­ni­um als figu­urlijke pad­den­stoe­len uit de grond schi­eten. De rede­nen zijn veelvoudig. De kli­maatveran­der­ing en daar­bi­jhorende groeiende bewust­word­ing, zow­el bij over­heid als burg­ers, rond uit­stoot in stedelijke woonge­bieden gaan hand in hand met het sociale ont­moet­ingsaspect van parklets. Dat laat­ste speelt in op het her­in­ter­preteren van de pub­lieke ruimte waarbin­nen de mens cen­traal staat. Op die manier wordt gestreefd naar strat­en, pleinen en ste­den op mensen­maat. Een parklet heeft daarbin­nen een belan­grijke sig­naal- en exper­i­mentele func­tie. Er bestaan ook raakvlakken met ver­schil­lende andere maatschap­pelijk thema’s zoals de ver­hard­ing van het stedelijk land­schap en de maatschap­pelijke parkeerkost.

Vlaamse con­text

Met Park2Park willen we, over­tu­igd van de kracht van dergelijke ingrepen, een gelijkaardig ver­haal schri­jven in onze verkavelde Vlaamse con­text. We mikken op bestaande plaat­sen waar nog veel poten­tieel is voor bruisende ideeën voor een leef­bare omgev­ing. Net zozeer kun­nen ideeën en ambities ontspro­ten uit dit ini­ti­atief een plaats kri­j­gen in de pub­lieke ruimte en daarmee hun sig­naal­func­tie vervullen. 

Het opzet van Park2Park bli­jft trouw aan zijn geestelijke voor­gangers, door het (her)creëren van een waarde­volle pub­lieke ruimte voorop te stellen. Een plaats waar ont­moeten cen­traal staat met een esthetisch waarde­vol karak­ter. Ruimte voor kun­st, cre­ativiteit en voor lev­en. Een stad op maat van de mensen, een verbli­jf­s­ruimte en een ruimte om te leven.