Wat als alle voetgangers, fietsers en gebruikers van het openbaar vervoer één dag per jaar allemaal de auto zouden nemen om zich te verplaatsen? En we noemen het Black Carbon Day of Wereldautodag, de hoogdag ter verheerlijking van het privégebruik van auto en moto.
Zijn ze nu helemaal gek geworden daar bij Mobiel 21, horen we je al denken. Misschien… Maar een dag waar we de logica radicaal omdraaien kan misschien helpen om iedereen wakker te schudden. Want elk jaar worden we opnieuw sneller ingehaald door de realiteit: nog meer gemotoriseerd verkeer voor uniek persoonlijk gebruik is niet langer houdbaar. Wat hebben we dan nodig, naast politieke wil, om in te zien dat we met z’n allen slimmer onderweg moeten zijn?
Het moet eerst erger worden voor het beter wordt
Net nu blijkt dat het aantal gereden kilometers voor het eerst in vele jaren is gedaald (jawel, met de volle 0.2%, tot 84 miljard kilometer!) gaan wij met Black Carbon Day — samen met de salariswagens — tegen de trend in. En we doen er nog een schepje bovenop door iedereen die anders niet de auto neemt, op te roepen om voor een keer wél in de auto te laten stappen.
De boodschap? Autobestuurders hebben de gebruikers van het openbaar vervoer, fietsers en voetgangers broodnodig. Investeringen in betere voorzieningen voor duurzaam vervoer zorgen ook voor een betere doorstroming op de weg. Hoog tijd dat we dat gaan beseffen. Door één dag per jaar massaal te kiezen voor de auto kunnen we de wereld daaraan herinneren.
De oplossing? Duurzaam vervoer moet veel sterker bevoordeeld worden en de persoonlijke auto of moto moet (een deel) van zijn jarenlang verworven privileges afgeven ten voordele van het hogere maatschappelijke belang. Alleen een ambitieus en gecoördineerd mobiliteitsbeleid zal de prille modal shift kunnen versnellen.
Cash for clean
Het klopt, een auto zit lekker comfortabel en brengt ons warm en droog en redelijk veilig naar onze bestemming. Maar dat comfort komt ook met een hoge prijs zowel op het vlak van economie en gezondheid. Een maatschappelijke kost waar iedereen, ook de niet-verslaafde automobilisten voor opdraaien. Dus waarom zouden mensen die kiezen voor propere, goedkopere en gezonde vervoersmiddelen daar dan niet voor vergoed mogen worden? Elke gefietste en gestapte kilometer komt dan in aanmerking voor een Cash for Clean-vergoeding. Meer dan terecht want al die duurzame kilometers maken plaats vrij voor noodzakelijk gemotoriseerd verkeer, hebben een verwaarloosbare milieu-impact en een positief effect op de volksgezondheid.
“Ja maar, elke automobilist betaalt toch rijtaks en accijnzen. Daarmee zijn de kosten toch gedekt?” Deels waar. Want als je weet dat luchtvervuiling ons wereldwijd bijna 2 gezonde levensjaren afneemt dan geven die belastingen meer en meer de indruk van een aflaat. Als ze dan ook nog eens gebruikt worden om een falend systeem te ondersteunen, moet er toch meer dan één wenkbrauw de lucht in gaan. Willen we echt voor een modal shift gaan, dan is het misschien een goed idee om (een deel van) de brandstofaccijnzen en taksen te investeren in deftige alternatieven voor de auto zodat we er straks voor kunnen zorgen dat iedereen op zijn bestemming geraakt voor een aanvaardbare prijs en met een maximale maatschappelijke meerwaarde.
Kanker en co
Gewoonte is een lastig beestje. Maar wat als die gewoonte een desastreuze impact heeft op de levensverwachting en een hele maatschappij op kosten jaagt? Dan wordt het een probleem. Of we het nu willen horen of niet, auto’s stoten een cocktail vol vuiligheid uit die schadelijk is voor de mens. Cru gesteld fungeren onze longen vandaag als fijnstoffilters. Maar hoelang kunnen we het verslavende comfort van de auto nog laten primeren op een gezonde en veilige leefomgeving?
Ondertussen staan we steeds vaker stil, subsidiëren we straks misschien een file van elektrische voertuigen en overwegen we nog maar eens om een of andere ringweg te verbreden. In het licht van al die ongezonde kortetermijnplannen ten dienste van het status quo doen we er graag nog een schepje bovenop met Black Carbon Day. Dik tegen onze goesting, dat spreekt voor zich.
Voorstellen voor een datum voor Black Carbon Day zijn nog welkom tot eind december.
